Hội tụ tinh hoa của 3 nền văn hóa Sa Huỳnh, Chăm Pa và Đại Việt, Gò Vỏ từ lâu đã được xem như vật báu đối với ngành du lịch Quảng Ngãi. Đứng trước dòng chảy đô thị hóa khốc liệt, ngôi làng cổ nghìn năm tuổi vẫn giữ lại cho mình một diện mạo thuần chất đến khó tin. Nếu có cơ hội đến với mảnh đất Quảng Ngãi, bạn nhất định đừng bỏ lỡ cơ hội khám phá bức tranh di sản đặc biệt này.

Dẫn đường tới làng di sản nghìn năm

Nằm ngay bên mé đầm An Khê và bờ biển Sa Huỳnh, làng Gò Cỏ (xã Phổ Thạnh, huyện Đức Phổ) chỉ cách trung tâm thành phố Quảng Ngãi chừng 45 km về phía nam. Sở hữu diện tích vỏn vẹn 65ha, lại khuất nẻo giữa hai rặng núi, ngôi làng nhỏ dường như mở ra một không gian hoàn toàn cách biệt với thế giới xô bồ, náo nhiệt bên ngoài.


Bờ bãi Sa Huỳnh ngàn năm sóng xô


Nước biển Gò Cỏ trong vắt

Ngược dòng lịch sử, người ta đã phát hiện ở Gò Cỏ nhiều dấu tích quan trọng cho thấy quá trình sinh sống lâu dài của một lớp cư dân cổ. Họ chính là chủ nhân của nền văn hóa Sa Huỳnh với niên đại lên tới 3 thiên niên kỷ. Trải qua năm tháng, mảnh đất này lại tiếp tục chứng kiến sự lên ngôi của văn hóa Chăm Pa, sự xâm lấn, ảnh hưởng mạnh mẽ của tinh hoa văn hóa Đại Việt. Nhờ những dấu ấn vô giá đó, Gò Cỏ đã trở thành điểm dừng chân nổi bật trong hành trình du lịch Quảng Ngãi, khám phá Công viên địa chất Lý Sơn – Sa Huỳnh. 

Trải nghiệm gì ở Gò Vỏ?


Những bức tường rào được tạo nên từ hàng ngàn phiến đá lớn nhỏ là hình ảnh thân quen tại Gò Cỏ


Đá xuất hiện ở mọi ngóc ngách nhỏ

Đến với Gò Cỏ, ngoài những món hải sản tươi sống từ biển khơi, thứ gây nhớ thương nhất có lẽ là đá. Dân cư Sa Huỳnh và Chăm Pa cổ vốn là những người tài hoa trong việc sử dụng đá phục vụ sinh hoạt, canh tác. Họ lấy đá làm đường đi lối lại, dùng đá dựng tường rào, làm mương nước, xây bờ kè… Đó là những gì chúng ta thường chỉ biết đến qua tài liệu sách báo. Nhưng ở Gò Cỏ thì khác. Sau hàng ngàn năm, “thập loại chúng sinh” đá vẫn cứ hiện hữu trong mọi góc cạnh của đời sống như một lẽ tự nhiên.


Giếng đá cổ đã cạn nước từ lâu nhưng vẫn được lưu giữ nguyên trạng

Bên cạnh những con đường rêu phong, những bức tường xếp đặt cầu kỳ, du khách đến với Gò Cỏ còn có cơ hội tận tay sờ chạm vào các giếng khơi cổ bằng đá. Nhiều giếng có tuổi đời lên tới vài thế kỷ, nhiều giếng đã cạn khô từ lâu, nhưng người Gò Cỏ vẫn trân trọng giữ gìn chúng như vật quý.


Con đường bê tông khiêm tốn của ngôi làng nghìn tuổi


Ngư dân Gò Cỏ đã gắn bó nhiều đời với những chiếc thuyền gỗ mong manh


Những người dân sống một đời mộc mạc, giản đơn

Trong hành trình “càn quét” qua vùng thôn quê Quảng Ngãi, cơn lốc đô thị hóa dường như đã vô tình bỏ quên ngôi làng nghìn tuổi. Chẳng thế mà tới nay, gần 90 hộ gia đình ở Gò Cỏ chưa có lấy một nóc nhà cao tầng. Không quán xá, nhà hàng. Tuyến đường bê tông duy nhất cũng chỉ rộng chừng hơn 1m. Còn ngư dân nơi đây vẫn ngày ngày vươn khơi bám biển trên những chiếc thuyền gỗ mong manh, nhỏ bé. Nghe có vẻ thiếu thốn nhưng cuộc sống bình lặng với hoa trái đơn sơ ấy lại chẳng khiến ai phải phiền muộn. Không chỉ thuần hậu với thiên nhiên, những người con của đất Quảng Ngãi còn đối xử chân tình với tất cả những vị khách phương xa.

Ăn gì, ở đâu khi đến Gò Cỏ?


Homestay bình dị, mộc mạc với sân vườn, cây cối rợp bóng


Điểm dừng chân lý tưởng dành cho những du khách phương xa có mong muốn trải nghiệm văn hóa

Dù không sở hữu hệ thống khách sạn, nhà nghỉ cao cấp như nhiều điểm đến khác của Quảng Ngãi, Gò Cỏ vẫn có thể mang đến cho du khách những trải nghiệm thú vị với hợp tác xã homestay “cây nhà lá vườn”. Hòa nhịp vào đời sống sinh hoạt thường nhật của người dân nơi đây, chúng ta chắc chắn sẽ cảm nhận rõ hơn những nét độc đáo về văn hóa. Đó là một phần trong dự án phát triển du lịch cộng đồng, tạo thêm nguồn thu nhập cho cư dân, đồng thời gìn giữ các giá trị di sản.


Nhum biển tươi ngon


Rau câu phơi nhiều nắng

Ngoài ra, nếu đã ghé thăm Gò Cỏ, bạn nhất định đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức các loại hải sản như nhum, rạm, hàu, cua… Nhờ nước biển trong xanh nên tất cả đều cực kỳ tươi ngon, ngọt thịt, mà giá cả lại vô cùng phải chăng.

Với vô số nét cuốn hút đầy mê hoặc, Gò Cỏ thực sự là một điểm đến đáng cân nhắc dành cho bất cứ ai có ý định du hí Quảng Ngãi. Vừa tận hưởng cảnh quan thanh bình, vừa trải nghiệm những giá trị văn hóa lịch sử ấn tượng, ngần ngại gì mà không xách ba lô và lên đường ngay trong mùa hè này bạn nhỉ.